İşitme Cihazı Kullanımı Verimliliğinde Önemli Noktalar

İşitme kaybı varlığında işitme cihazı kullanmak kişinin yaşam kalitesini yükseltecek ve sosyal yaşamındaki izolasyonunu önleyecek en önemli etkenlerden biridir. İşitme cihazı kullanırken cihazdan alınan verim de kullanıcının istek ve beklentileri doğrultusunda çeşitlilik göstermektedir; bu yazıda işitme cihazı kullanırken alınan verimlilik üzerinde etkisi olan çeşitli faktörlere değineceğiz.¹

İşitme Kaybı Nasıl Tanılanır?

İşitme kaybı varlığından şüphelenildiğinde, bireylerin ilk olarak detaylı bir Kulak Burun Boğaz muayenesinden geçmeleri gerekir. Gerekli görüldüğü takdirde, kişi odyoloji birimine yönlendirilerek dış kulaktan orta kulağa, ardından iç kulaktan beyne kadar uzanan işitme ve anlama yolları odyolojik testler ile değerlendirilir.

İşitme kaybının pek çok nedeni olabilir. Kulakta biriken ve temizletildiği takdirde sorun teşkil etmeyecek kulak kirleri işitme kaybına neden olabilirken; çeşitli virüsler, bazı ilaçların kullanımı sonucu oluşan ototoksik etkilenme, yüksek sese maruz kalma, genetik geçiş ve yaşlanma gibi nedenler de işitme kaybına sebebiyet verebilmektedir. İşitme kaybı çeşitli derecelerden oluşmaktadır. Kişinin işitme testine göre işitme kaybının türü, derecesi ve konuşmayı anlama becerisi değerlendirilerek mevcut durumu saptanmış olur.

İşitme Kaybının Etkileri

İşitme kaybına sahip olan kişiler sessiz ortamlardan ziyade, gürültü varlığında veya çoklu konuşmacının bulunduğu ortamlarda konuşmaları takip edememektedirler. Bu nedenle de kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçınma eğiliminde olurlar. Söylenilen kelimeleri yanlış anlama, sık sık tekrarlatma gereksinimi duymak da işitme kayıplı kişinin sosyal yaşamında sıklıkla karşılaştığı problemlerdendir ve bu durum kişinin ruh halini ve yaşam kalitesini negatif yönde etkileyebilmektedir.¹

İşitme Kaybının Tedavisi ve İşitme Cihazları

İşitme kaybı varlığında en sık önerilen tedavi yöntemi işitme cihazı kullanımıdır. Artık doğru işitme cihazı seçimi, doğru ayarlarının yapılması ve düzenli kullanımı sayesinde işitme kaybının olumsuz etkilerinin önüne geçebiliyoruz.

İşitme cihazları farklı şekilde, pek çok farklı amaca yönelik özelleşmiştir. Kulak içi işitme cihazlarından kulak arkası işitme cihazlarına kadar geniş bir yelpazede seçenek bulunduran işitme cihazlarından, bireylere en uygun olanına karar veren kişi işitme uzmanıdır. İşitme uzmanı, kişinin işitme düzeyine ve kişisel beklentilerine göre işitme cihaz önerir. Bu durumda uzmanın dikkat etmesi gereken en önemli noktalardan biri işitme testinin doğruluğudur. İşitme testinin doğru yapılmış olması cihazdan alınabilecek olan verimi doğrudan etkileyen en önemli etkenlerden birisidir. Cihazın uygulayacağı kazanç miktarları kişinin testinin doğruluğu ile ilişkilidir.Mmutlaka titiz değerlendirilmiş bir işitme testi ile cihaz ayarlanmalı ve sağlanan kazançlar REM ile kontrol edilmelidir. Aksi takdirde kişiye uygulanan işitme cihazı ihtiyaçtan farklı çalışarak kullanıcı üzerinde cihaza karşı negatif bir algı oluşturarak kullanma motivasyonunu düşürecektir.¹

Bir diğer önemli konu ise kullanıcının cihazdan beklentisidir. Her kullanıcının yaşam şekli ve günlük hayatta yaptıkları aktivitelerin farklı olmasından dolayı, işitme cihazından beklentisi farklılık göstermektedir. Örneğin kimi kullanıcı çok yoğun bir sosyal program içerisinde yaşar, karmaşık gürültülerin ve çoklu konuşmacıların bulunduğu restoran, kafe, konser alanı gibi çeşitli ortamlarda işitme ve anlama performansını yükseltmek isteyen kullanıcının cihazdan beklentileri ile sessiz bir evde amacı yalnızca eşi ve çocuklarını veya telefonu duyabilmek olan kullanıcının cihazdan beklentisi farklı olacaktır. Bu nedenle işitme cihazları gelişen teknolojinin de paralelliğinde farklı özellikler ile çeşitlenen seçenekleri kullanıcılara sunmaktadır. İşitme cihazı verimliliğinde kullanıcının ihtiyaçlarına yönelik cihaz tercih etmesi de önem arz etmektedir.

İşitme cihazı kullanıcıları, çeşitli işitme cihazı aksesuarları ile işitme deneyimini maksimuma çıkarabilmektedir. Yardımcı dinleme sistemleri adı verilen bu işitme cihazı aksesuarları, yine kişinin beklenti ve gereksinimleri doğrultusunda işitme kalitesini daha iyiye taşımak için kullanılır. İşitme cihazı aksesuarlarıyla ilgili ayrıntılı bilgi için buraya tıklayınız.

İşitme uzmanlarının altını çizdiği bir diğer konu işitme cihazı kullanımının istikrarlı olması gerektiğidir. Bu, cihaz kullanmaya başlayan kişinin cihaza alışmasını kolaylaştırır. Aynı zamanda düzenli cihaz kullanımı, cihazdan alınan verimi en üst seviyeye çıkardığı gibi beyni ve işitsel yolları sürekli aktif tutarak demans ve alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların önüne geçme konusunda yardımcı olmaktadır. Bu nedenle işitme uzmanının önerdiği günlük kullanım süresine sadık kalmak pek çok yönden avantaj sağlayacaktır. Demans ile ilgili blog yazımızı daha detaylı incelemek için buraya tıklayınız.

Son olarak en temel verimlilik arttıran unsurlardan birisi; çözüm istemektir. Mevcut işitme kaybınızın farkında olup, size getirebileceği negatif etkileri ve sizden götürebileceği potansiyel durumları göz önüne alarak davranmak ve çözüm istemek doğru ellerde uygun cihaz ile buluştuğu takdirde sizlere maksimum verimi sağlayacaktır. İşitme sağlığınızı riske atmayın, işitmenin öneminin farkında olun ve işitme kaybı varlığında işitme uzmanınıza danışın.

Odyolog Ceren KURTULUŞ

Kaynakça

^{1-Lotfi,Y; Mehrkian,S; Moossavi,A; Faghih-Zadeh,S, Quality of life improvement in hearing-impaired elderly people after wearing a hearing aid,2009 ↩
2-Asuman,A,E., Yaşlılık Döneminde İşitme Kaybı ve İşitme Kaybına Yaklaşımlar, Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care,2016 ↩
3-Amyn M, Amlani, JOHN PUMFORD, ERICH GESSLING, Real-Ear Measurement and Its Impact on Aided Audibility and Patient Loyalty ↩}